Voorzichtig neemt Louise een paar slokken van de melk. Met de rand van de beker veegt ze de druppel weg die anders van haar lip op tafel gevallen zou zijn. Beheerst zet ze de beker weer terug. Of nou ja, beker. Eigenlijk is het het kannetje met melk voor in de thee. Daarvoor heeft ze met evenveel geduld en precisie haar boterham, zonder beleg, afgeknabbeld.
Even eerder stond ze nog te dansen op de feestavond. En toch staan haar dozen met spullen klaar om naar een andere afdeling te verhuizen, naar “De Bijster”, de schrik van de bewoners die achterblijven, want wie naar “De Bijster” gaat.....
En toch voelt het bij Louise ineens goed. Als ze daar net zo geduldig en liefdevol met de bewoners omgaan als hier, is dat de beste plaats voor haar. Daar zal ze iemand vinden die haar brood voor haar smeert en thee inschenkt. Zaken die ze zelf niet meer overziet. De andere bewoners blijven bedrukt achter, net als ik in mijn stoel.
In de anderhalf uur durende documentaire “Verdwaald in het Geheugenpaleis” sluit je ze in je hart, Louise en haar medebewoonsters Alice en Anita. Net als de andere bewoners van hun afdeling lijden ze aan dementie. “En dat is verdomd lastig”, weet Anita. Filmer Klara van Es mocht een tijdje meekijken in hun leven. En wij krijgen op onze beurt een kijkje in het dagelijks leven van een groep dementiepatiënten. Er ontspint zich een groepsleven, met een eigen dynamiek. Iedere bewoonster heeft een eigen kamer, piepklein, waar behalve een bed en een klein kastje amper iets kan staan. Het leven speelt zich af in de ruime huiskamer en de keuken. En soms daarbuiten, want als het carnaval is in het dorp, staan ze met zijn allen mee te deinen langs de kant van de weg wanneer de optocht voorbijkomt. Voor Anita een primeur: “ik heb in mijn leven nog nooit carnaval gevierd”. Er wordt gezwommen en gefietst, op een meerpersoonsfiets op vier wielen, stabiel en gezellig. En eenmaal gaan ze naar het strand, op blote voeten door de branding stappen.
Er wordt gefeest en gezongen, maar ook gekat op elkaar. Het blijven tenslotte gewone mensen, al gaat alles niet meer vanzelf. Maar zolang ze dat kunnen helpen ze gewoon in de keuken met aardappels schillen en groente snijden en staan ze de strijk weg te werken.
Het is niet allemaal treurnis wat je ziet. Dat zit zelfs amper in de documentaire, al kun je niet anders dan intens meevoelen met de vrouwen als ze even tot zich laten doordringen tot welk lot zij zijn veroordeeld. Het verlies van de vrijheid om zelf te bepalen wat ze doen, het verlies vooral van de mogelijkheid om dat te doen en de wetenschap dat het alleen maar slechter wordt. Want dat is duidelijk: ze weten maar al te goed wat er eigenlijk gebeurt. Maar ze pakken zich weer op en maken plezier en grapjes. Er wordt gezongen en gelachen. En soms kun je als kijker niet anders dan even om hen lachen, zoals wanneer Alice bij de test door de psychologe gevraagd wordt naar het jaartal. Na lang denken roept ze ineens, met een vrolijke schittering in haar ogen: “Anita, weet jij welk jaar het is?”.
Voor wie ook graag wil gaan kijken: www.geheugenpaleis.nl
